Nieuws van boswachter Henk Ruseler: mei
Meestal is mei de maand waarin de natuur ons verbaast door het massaal uitlopen van jong blad. Dat gaan we beslist nog meer beleven, maar vanwege de hoge temperaturen in de laatste helft van april hebben we in die periode al zo’n groene explosie gehad. Het was heel bijzonder dat er, in tegenstelling tot andere jaren, bijna tegelijkertijd bladontwikkeling te zien was bij de berk, beuk en eik. Al dat groen betekent voor alle herbivoren zoals edelhert, ree en moeflon, het aanbreken van een voedselrijke periode. Ook voor de veel kleinere planteneters zoals rupsen is dit het moment om zich massaal te ontwikkelen. Of dit op tijd gebeurt voor insecteneters zoals de koolmees leest u verder in deze nieuwsbrief.
Aanstaande babyboom bij ree en edelhert
Mei en juni staan in het teken van het jonge leven. De eerste reekalveren worden in mei geboren. De reegeiten die op De Hoge Veluwe leven krijgen meestal één kalf, in de rijkere gebieden met veel ondergroei zijn dit er meestal twee. Jonge vossen en dassen komen nu vaker uit hun vertrouwde schuilplaats en maken grotere uitstapjes. Als u heel erg veel geluk heeft, kunt u ook jonge boommarters in het Park tegenkomen. De edelherten profiteren nu van de grasgroei op de wildweiden en u kunt zien dat de hinden steeds zwaarder worden. Aan het eind van deze maand en in juni worden de kalveren geboren. Bij edelherten krijgt de hinde meestal één en bij hoge uitzondering twee kalveren.
Vogelconcerten
De vogelconcerten zijn nu het uitbundigst. Bijna alle 75 broedvogelsoorten die op De Hoge Veluwe leven, zijn met hun broedzorg bezig. Er zijn er een paar bij die hun jongen al bijna vlieg vlug hebben, zoals de bosuil en raaf. En de koekoek, zijn karakteristieke roep kunt u ook op De Hoge Veluwe horen, maar die laat de broedzorg voor zijn jongen aan andere vogels over. Bij vroege binnenkomst (08:00 u) is het hoogtepunt van de vogelzang voorbij, maar ook ’s avonds zijn de vogelconcerten prachtig. Wie toch een keer vroeg naar de vogels in het Park wil luisteren raad ik aan om met de Vroeg uit de veren-excursie mee te gaan, of te boeken voor een plek bij het Vroege Vogelconcert op zondag 27 mei.
Groei en bloei
Op het moment dat ik deze blog schrijf staan de krenten volop in bloei maar wanneer dit bericht u bereikt zal deze witte bloesem al verdwenen zijn. Andere struiken en bomen die in mei bloeien zijn: vlier, acacia, paardenkastanje, meidoorn en zomereik. Voor de laatste is het natuurlijk belangrijk dat de bloesem niet door een late vorst wordt beschadigd en er in het najaar geen of weinig eikels zijn.
Ook op de bodem bloeit er deze maand van alles. Ik noem een paar bijzondere soorten zoals; borstelgras, dalkruid, hondsviooltje en hengel.
Mezen passen zich aan klimaatsverandering aan, maar is het voldoende?
Wie in het zuiden van het Park langs de Kemperberg gaat wandelen komt daar veel genummerde vogelkasten tegen. Deze zijn eigendom van het Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO) en horen o.a. bij een onderzoek dat sinds de jaren vijftig naar koolmezen op De Hoge Veluwe wordt gedaan. In het gebied hangen meer dan 400 kasten en het is het oudste koolmezenonderzoek van ons land. Doordat het onderzoek al meer dan 60 jaar loopt, zijn de resultaten heel waardevol. Zo kan je er de effecten van klimaatverandering op de koolmees mee aantonen, en bijvoorbeeld verzuring van de bossen vroeg signaleren. Uit het onderzoek van het NIOO blijkt dat de koolmezen hun eieren door klimaatverandering steeds vroeger gaan leggen. Maar de rupsen van met name de kleine wintervlinder, die voor de voeding van de koolmeesjongen onontbeerlijk zijn, komen nog eerder uit hun ei. Daardoor ontstaat een ‘voedingsgat’, dat de overleving van de jonge vogeltjes op het spel zet. Het blijkt dat de vogels de laatste decennia hun eieren elke tien jaar twee dagen eerder leggen, terwijl de rupsen elke tien jaar acht dagen eerder verschijnen. Daardoor schuiven de pieken van vraag naar en aanbod van rupsen langzaam uit elkaar.