Nieuws van boswachter Henk Ruseler: mei

Natuurlijk hield ik mij niet geheel afzijdig van het nieuws en soms kwam het zelfs keihard binnen de Parkgrenzen. Zoals de uitbraak van varkenspest bij onze wilde zwijnen in juni 1983, waarbij mijn collega’s en ik werden opgedragen om in het kader van het beteugelen van de ziekte, al onze wilde zwijnen af te schieten. Een emotioneel heftige klus, maar die in geen verhouding staat met de situatie waarin wij als mens nu beland zijn en waarvan ik op het moment dat ik mijn blog schrijf nog geen idee heb hoe wij er in mei voorstaan

Wat ik wel weet is dat het momenteel erg stil is in het Park, maar dat al mijn collega’s en anderen die betrokken zijn bij De Hoge Veluwe alles op alles zetten om de werkzaamheden die kunnen en moeten gebeuren te continueren. Het beheer van en wetenschappelijk onderzoek op De Hoge Veluwe is per slot van rekening gericht op de toekomst.

Onderzoek naar de tapuit

Een van de werkzaamheden die ik deze keer graag wil uitlichten is het plaatsen van tapuitkasten. De tapuit, een karakteristieke vogelsoort van het stuifzandlandschap, is en staat als broedvogel in Nederland sterk onder druk. Ook in het Park is deze soort, die hier sowieso niet in grote aantallen voorkomt, verder in aantal afgenomen. In het Jaarverslag van de Faunawerkgroep uit 2009/2010 werd nog melding gemaakt van totaal 5 territoria op de Pollen en het Oud-Reemsterzand, waarbij in 3 gevallen ook uitvliegende jongen werden gezien. Vorig jaar is er aan de rand van de Pollen nog slechts één zingend mannetje waargenomen.

In het algemeen wordt aangenomen dat het verdwijnen van de soort te maken heeft met de vergrassing als gevolg van hoge stikstofdepositie en het instorten van konijnenpopulaties, met een vrij monotone en gesloten vegetatie tot gevolg. Ook kwam tijdens gesprekken met tapuit-specialist Herman van Oosten naar voren dat door de stikstofdepositie mogelijk ook de kwaliteit en kwantiteit van het voedsel bestaande uit insecten slechter is dan voorheen.

Toch zien wij tijdens de voorjaarstrek nog wel tapuiten foerageren op de Pollen, het Oud-Reemsterzand en Otterlose Zand, maar die vliegen door naar noordelijker streken. Om van die doortrekkers enkelen te verleiden om in het Park te gaan broeden zijn er in samenwerking met de Provincie Gelderland en Herman Oosten tapuitkasten geplaatst.

De nestkasten bieden bescherming tegen predatie en vergroten de kans dat de jongen succesvol worden grootgebracht en kunnen uitvliegen. Tapuiten zijn heel plaatstrouw en er vindt nauwelijks immigratie uit andere populaties plaats. Het aantal jongen dat uitvliegt is dus grotendeels bepalend voor de groei en instandhouding van de populatie op een bepaalde locatie.

In april heeft Herman Oosten op de Pollen (10) en het Otterlose Zand (5) in totaal 15 van deze kasten ingegraven. In andere zandige terreinen zoals het Noord-Hollands duinreservaat zijn tapuiten gaan broeden in soortgelijke nestkasten, laten we hopen dat dit hier ook gaat gebeuren zodat wij deze bijzondere vogelsoort voor het Park kunnen behouden. Herman Oosten zal de kasten daarom dit voorjaar gaan monitoren.