Nieuws van boswachter Henk Ruseler: september
Karakter, discipline en doorzettingsvermogen; een andere typering kon ik voor de danser die voor mij op het stuifzand de Pollen zijn solo-uitvoering deed niet bedenken. Op één van die snikhete dagen in augustus was hij samen met de andere dansers en een camerateam in het Park neergestreken voor de opnamen van We Arnhem, chapter III: een filmproject waarbij dansers van Introdans de stad Arnhem eren om wie ze is.
Dat de stuifzanden van De Hoge Veluwe zich in het bijzonder lenen voor dergelijke uitingen van cultuur staat buiten kijf, maar om bij vierendertig graden in de schaduw, midden in de Veluwse woestijn -waar het zomaar nog eens tien graden warmer is- vol overgave te dansen; daar is karakter, discipline en doorzettingsvermogen voor nodig.
Volharding: dat gold de afgelopen maand zonder twijfel voor iedereen in ons land. Puffend en zwetend trotseerden we de lange hittegolf waarbij het kwik in De Bilt elf dagen lang gemiddeld op 30,7 graden stond. En terwijl in de steden de mussen, bij wijze van spreken, dood van het dak vielen, verloren in het Park de eerste bomen en struiken letterlijk massaal hun blad. Zelfs de ruim vijftig jaar oude hazelaar in mijn tuin vond het welletjes. Nimmer had ik zijn takken in augustus zo kaal gezien en nu lag er een dikke laag verdord blad onder zijn brede kruin, aangenaam geurend naar groene thee maar sinister.
Gelukkig brak augustus niet meer hitte- en droogterecords en vielen er buien, of beter gezegd wolkbreuken die je, zoals mij tijdens een wandeling overkwam, al van ver hoort aankomen. Met een geluid als van een bulderende waterval die zich tegen alle logica in schielijk in jouw richting verplaatst om je vervolgens te omsluieren met een gordijn van water.
Behalve de doorweekte kleren van wandelaars zoals ik en het ongemak door enkele ondergelopen kelders, brachten de regens vooral heil voor onze struikheide die op het punt stond in bloei te komen. Kort voor mijn natte pak was ik er nog doorheen gewandeld en leek het er op dat de takken gevuld met bloemknoppen nog voor het uitlopen tot een droogboeket zouden veranderen.
Maar wanneer je verspreidingsgebied zich uitstrekt van midden Portugal tot aan Scandinavië dan moet je tegen een stootje kunnen, dus zijn de heidevelden op De Hoge Veluwe direct na de regens en net voor het schrijven van deze column in volle bloei gekomen. Aannemende dat de temperaturen in de komende weken niet weer naar tropische waarden stijgen, kunnen we tot ver in september van de bloeiende heide genieten. Want wie houdt er niet van dit paarse cultuurlandschap!
Ook onze edelherten zijn verzot op heide maar met name in de winter, dan is het één van hun belangrijkste voedselbronnen. Zodra de heide bloeit eten ze het niet, wel staan de mannetjes er in september te pronken. Het testosteron dat in een verhoogde dosis door de aderen is gaan stromen heeft hun lijf in enkele weken tijd getransformeerd tot dat van een bodybuilder. Met hun gespierde lijf en imposante gewei waarvan de einden als dolken zijn gepolijst, strijden zij in september om de vrouwtjes.
Welke van deze krachtpatsers uiteindelijk bij een roedel loopt en de kans krijgt om zijn genen door te geven is niet zozeer afhankelijk van de grootte van of het aantal zijtakken aan het gewei. Nee, wanneer je als edelhertman wilt zegevieren, dan gaat het vooral om karakter.
De bronst van de edelherten blijft één van de hoogtepunten op De Hoge Veluwe. Een spektakel dat velen van ons niet willen missen. Maar in een jaar waarin ons doen en laten door COVID-19 wordt gedicteerd is discipline niet enkel een typering, maar een dwingende noodzaak.
Ook gedurende de bronsttijd biedt het Park voor iedere natuurliefhebber ruimte genoeg om er met anderhalve meter tussenruimte van te genieten. Tot nu toe heeft sociale controle bij onze wildobservatieplaatsen zijn dienst bewezen en ga ik er vanuit dat dit ook nu weer het geval is. En wanneer het langs de Wildbaanweg te druk is, ga dan kijken bij één van de andere observatieplaatsen of pak bij voorbaat de Witte Fiets voor een ronde door het Park. Zo kunnen we met zijn allen zonder dat andere maatregelen nodig zijn genieten van deze mooie eerste herfstmaand.