Vervolg nachtvlinder onderzoek
Nachtvlinders zijn een goede indicator voor de biodiversiteit- en kwaliteit van leefgebieden. Daarom startte Het Nationale Park De Hoge Veluwe vorig jaar met het opzetten van een onderzoek naar nachtvlinders. In dit proefjaar werd de methode getest en onderzocht wat de beste periode is voor het onderzoek. Met deze kennis en ervaring is vanaf 1 maart de monitoring van nachtvlinders in het Park weer opgestart.
Waarom onderzoeken we nachtvlinders in het Park?
Nachtvlinders hebben, net zoals veel andere insecten, een korte levenscyclus; ze leven vaak maar één jaar. Hierdoor reageren nachtvlinders snel op veranderingen in hun omgeving en kunnen veranderingen in de populatie nachtvlinders en soortenrijkdom bijvoorbeeld gebruikt worden om te bepalen of specifieke beheermaatregelen effect hebben. Zo’n maatregel kan bijvoorbeeld het creëren van open plekken in het bos zijn of de aanplant van nieuwe bomen en struiken. Ook gevolgen van klimaatverandering, zoals droogte of hogere temperaturen, kunnen goed gemeten worden door te kijken naar nachtvlinders.
Gevonden soorten in 2023
Om de biodiversiteit te kunnen meten en meer te weten te komen over de nachtvlinders is het Park in 2023 gestart met de onderzoekspilot met led-emmer vallen. Door het gebruik van led-emmers kunnen de nachtvlinders goed gemonitord worden zonder dat de nachtrust in het Park verstoord wordt. Deze lichtval werkt met een automatische lichtschakelaar die aangaat als het donker wordt. De nachtvlinders komen op dit licht af en kruipen in en tussen de eierdozen in de val. Een trechter zorgt ervoor dat de nachtvlinders in de led-emmer blijven. De vlinders worden de volgende dag geteld en weer vrijgelaten.
Vorig jaar waren er acht onderzoekslocaties in oude eikenbossen en nieuw aangeplante rijkstrooiselbossen. De gemeten data werd door De Vlinderstichting in een rapportage verwerkt en deze locaties worden ook nu in het onderzoek meegenomen.
Daarnaast waren er vorig jaar acht onderzoekslocaties in exclosures met en zonder wildvraat. Hier werd echter niet genoeg data verzameld, waardoor deze acht plekken nu geen deel uitmaken van het onderzoek.
In Nederland komen ruim 2400 soorten nachtvlinders voor, onder te verdelen in 850 macronachtvlinders en 1550 microvlinders. Tijdens het onderzoek in 2023 zijn in het Park 1106 nachtvlinders gevangen, verdeeld over 140 (verzamel)soorten. Dit waren 96 soorten macronachtvlinders en 44 soorten microvlinders. Er werden meerdere kenmerkende soorten voor het gebied gevonden, zoals de bruine granietuil, gelijnde silene-uil, gemarmerde wortelboorder, grijs weeskind en de tweekleurige tandvlinder.
Ook zijn er vlinders gevonden waarvan de exacte soort niet gedetermineerd kon worden.
Vervolg onderzoek
Tijdens de onderzoeksperiode monitoren we de nachtvlinders dit jaar elke twee weken. In eerste instantie ligt de focus op de locaties in de oude eikenbossen en de nieuw aangeplante rijkstrooiselbossen. Binnen de monitoring wordt niet alleen gekeken welke soorten voorkomen in het Park, maar ook wordt de aanwezigheid van nachtvlindersoorten in de rijkstrooiselsoortenbossen vergeleken met soorten die voorkomen in het oude eikenbos. Van de oude eikenbossen is bekend dat ze een zeer hoge soortenrijkdom kennen. Het Park wil vanaf nu volgen of de soortenrijkdom van de nieuw aangeplante rijkstrooiselbossen, op termijn, die van de oude eikenbossen kunnen evenaren.
Naast bovenstaande onderzoekslocaties worden er ook led-emmers geplaatst op plekken waar het Park bijzondere nachtvlindersoorten verwacht, zoals het Deelense Was.
Het Park hoopt dit jaar een aantal kenmerkende soorten te vinden die, vanwege de aanwezige habitats, mogelijk in het Park voorkomen, zoals de purperbeer, gevlekte heispanner en de schapengrasuil.
Uitvoering metingen
Het nachtvlinder onderzoek wordt gecoördineerd en uitgevoerd door een medewerker van Bedrijfsvoering, een stagiair en een vrijwilliger. Het Park kan daarnaast nog hulp gebruiken bij de monitoring. Wilt u ook meehelpen? De Faunagroep (onderdeel van Vereniging Vrijwilligers van De Hoge Veluwe) is nog op zoek naar vrijwilligers met kennis van nachtvlinders en het leuk vinden om mee te helpen. De monitoring van de nachtvlinders zal, bij goede weersomstandigheden, op vrijdagochtend worden uitgevoerd. Bij interesse kunt u contact opnemen met de Faunagroep via: faunagroep@vrijwilligershogeveluwe.info.
Foto's: Tijmen Majoor